Van donker naar licht
De Britse componist Jonathan Dove (1959) brak eind vorige eeuw door met een bewerking van Wagners Ring des Nibelungen voor kamermuziekensemble en zijn komische opera Flight. Sindsdien legt hij zich voornamelijk toe op composities voor muziektheater en stem. In 2010 opende hij nog The Night of the Proms met A Song of Joys voor koor en orkest.
Seek Him That Maketh The Seven Stars is een vroeg werk van Dove. Hij schreef het op vraag van de Royal Academy of Arts, voor hun jaarlijkse viering van kunstenaars. Dove stootte tijdens zijn zoektocht naar een gepaste tekst op een vers uit het Bijbelboek Amos en Psalm 139 over het sterrenlicht: “Ik bedacht me dat deze woorden een speciale betekenis zouden hebben voor beeldende kunstenaars. De hymne opent met een muzikaal beeld van de nachtelijke hemel. Boven een herhaald orgelmotief van fonkelende sterren hoor je het koor zich afvragen wie ze gemaakt heeft. Het refrein 'Seek him' zet verlangend in, maar gaat gaandeweg over in een vreugdevolle dans, om uiteindelijk in alle sereniteit tot rust te komen.”
Het wonder van de geboorte
Voor Benjamin Brittens (1913-1976) Christ’s Nativity, aanvankelijk getiteld A King’s Birthday, keren we terug naar het jaar 1931, aan de vooravond van Brittens carrière. Britten componeerde deze vijfdelige suite voor koor tijdens zijn tweede jaar aan het Royal College of Music. Een jaar eerder had zijn zus Barbara hem het boek Christmas Carols cadeau gedaan, een bloemlezing van gedichten uit verschillende tijdperken over de kerstperiode. Doorheen de vijf werken speelt Britten met een verscheidenheid aan stijlen, stemmingen, kleuren en texturen: de suite opent met een opgewonden Christ’s Nativity en gaat over in een sussend Sweet was the Song. Na een verlangende voorbereiding op de komst van de prins in Preparations volgt het langzame en beschouwende New King, New Pomp. De cyclus eindigt in alle vreugde, met het uitgelaten feestlied Carol of King Cnut. Brittens Christ’s Nativity werd tijdens zijn leven nooit in zijn volledigheid uitgevoerd, en werd pas in 1994 uitgegeven.
Kerstliederen
De traditionele kerstcarols kennen een lange voorgeschiedenis. Eeuwen terug waren het volksdansen die gezongen werden ter ere van verschillende feesten zoals de zonnewende in december. Later werden deze heidense liederen door de Christenen vervangen door religieuze hymnes. Tijdens de Engelse Renaissance ontstonden dan weer populaire kerstcarols, gezongen door rondtrekkende muzikanten, op pleinen of in cafés. En ook vandaag houdt deze traditie nog steeds stand.
Een klassieker onder deze liederen is Stille Nacht. Het gedicht werd geschreven door pastoor Joseph Moor, de muziek door Franz Xaver Gruber, organist van de St.-Nikolauskerk in het Oostenrijkse Oberndorf. Op kerstavond 1818 brachten beide heren de eerste uitvoering, begeleid op gitaar. Hun boodschap van hoop verspreidde zich dankzij handelaars en missionarissen al snel tot in Duitsland, en later over de hele wereld. Het lied is intussen vertaald in meer dan 300 talen en door UNESCO erkend werd als immaterieel werelderfgoed.
Toelichting door Aurélie Walschaert
