Na zijn huwelijk met Constanze schreef Mozart in 1783 aan zijn vader: “Ik heb de belofte gemaakt en hoop die te kunnen houden.” Die belofte was vermoedelijk het componeren van een mis - een behoorlijk ambitieuze opdracht die hij zichzelf gaf, en die hij nooit zou afwerken. Wat er wel door Mozart neergeschreven werd, wijkt behoorlijk af van wat gangbaar was in de kerkelijke muziek: ongewoon groots van aanpak en bezetting, sombere stukken afgewisseld met opgewekte passages, nu eens het grote orkest en dan weer een klein ensemble.

Die andere klank kwam wellicht door Mozarts grote bewondering voor oude meesters als Bach en Händel, die tot dan als ouderwets beschouwd werden. Hij paste hun typische technieken uit de barok toe, en schreef fuga’s en dubbele koren voor zijn mis. Een andere duidelijke inspiratie komt uit zijn liefde voor Constanze: enkele van de mooiste sopraan solo’s uit zijn hele repertoire zagen het licht opdat zijn vrouw kon schitteren als soliste.

Pas aan het begin van de 20ste eeuw werd gestart met de reconstructie van dit meesterwerk, en ook al zijn er - net als bij het Requiem - veel uiteenlopende visies, wat blijft is een triomf van menselijke scheppingskracht.